Siem Hartman,
trainer-pikeur

Siem Hartman

Zijper Historie
Circa viermaal per jaar geeft de historische vereniging "De Zijpe" een blad uit, genaamd "Zijper Historie Bladen". De Zijpe is het gebied tussen Alkmaar en Den Helder en omvat o.a. de gemeenten Petten, Callantsoog, 't Zand en Schagerbrug. Drafsportliefhebbers weten dan meteen dat dit een drafsportbolwerk is. Denk maar aan de hier gevestigde trainers Hugo Langeweg, Peter Strooper, Patrick de Haan, en vroeger Bram Nottelman, Piet Strooper, Mees Dapper, Siem Hartman, Leo Schoonhoven, Renco Slik, Van Klaveren, etc. In de "Zijper Historie Bladen" zijn enkele jaren geleden zes artikelen over een aantal Zijper entrainementen gepubliceerd, die we met toestemming mochten overnemen.

Op deze pagina de aflevering over Siem Hartman, uit het jaar 2000.
(kijk ook eens op www.zijpermuseum.nl)

In onderstaande tabel staan alle afleveringen van deze "Stable-tour" door de gemeente De Zijpe. Verklaring der kolommen:
- aflev. is de aflevering in de Zijper bladen (1 t/m 6)
- datum: is de datum van plaatsing op deze website
- plaats: is de locatie van het entrainement

Boven: Omstreeks 1980 zien we de een grotere en twee kleinere
trainingsbanen aan de Korte Ruigeweg. Op de grote baan trainden
Leo Schoonhoven en Hugo Langeweg. Daartegenover zat Siem Hartman
en later ook Hugo Langeweg. Naar het Noordoosten ligt
de baan van Nico Rens.

---

Entrainementen in Zijpe
Uit Zijper Historie Bladen nr. 2 uit de 18e jaargang (mei 2000).
Aflevering 6: DE SCHAGERBRUGGERS
Door L.F. van Loo
(met speciale dank aan J.E. de Boer)

Inleiding

Hugo Langeweg, Nederlands succesvolste trainer/pikeur in de jaren 90, heeft zijn entrainement aan de Korte Ruigeweg in Schagerbrug. Sinds 1984. Maar ook daarvoor trainden min of meer bekende pikeurs hier hun eigen en andermans dravers. Zoals Leo Schoonhoven, van 1966 tot 1980, een succesvolle pikeur, die echter niet leuk (om het zo maar eens uit te drukken) vertrok uit de Zijpe. Uiteindelijk kocht Dirk Hiemstra Schoonhovens entrainement van de bank, waarna Hugo Langeweg het spul in 1984 ging huren.
Aan de overkant van de Korte Ruigeweg had Siem Hartman een entrainement, van 1969 tot 1979. Thans is dat onderdeel van het spul van Hugo Langeweg. Verderop, richting Oudesluis, zat Nico Rens van 1970 tot 1982. Ruud Pools, de zo succesvolle `eerste luitenant' van Langeweg, heeft hier ook nog een jaar als huurder gezeten.

SIEM HARTMAN (geb. 1948)
Pal tegenover Leo Schoonhoven aan de Korte Ruigeweg in Schagerbrug was van 1969 tot 1979 het entrainement van Siem Hartman, die daarna in Lelystad is neergestreken. Hij was in 1948 in Barsingerhorn geboren, als zoon van een slager. Als jongetje van 8, 9 jaar toog kleine Siem elke zaterdag op de fiets naar Piet Strooper in 't Zand om "te kijken en paarden vasthouden". Bij Arie Tesselaar in de Anna Paulowna-polder kreeg hij zijn eerste opleiding in het vak van trainer/pikeur. Vervolgens werkte hij, steeds ongeveer een jaar, bij Kooyman in Alkmaar en bij Joepert Blokdijk in Hippolytushoef. Toen de jonge Hartman hoorde dat Bram Nottelman na zijn ongeluk niet meer koerste, is hij met hem gaan praten. Als hij nou 's morgens voor Nottelman werkte en 's middags voor zichzelf... Bram zag er eerst wel wat in, maar uiteindelijk ging het niet door. Vervolgens kocht Mees Dapper het spul van Nottelman [zie aflevering 4]. Maar Siem Hartman, hoewel pas 20 jaar, wilde perse voor zichzelf aan de slag en huurde toen maar boxen bij zijn oude baas Tesselaar.

Naar Schagerbrug
Later in 1968 verkocht hij een rijpaard aan Piet Molenaar aan de Korte Ruigeweg in Schagerbrug, tegenover Leo Schoonhoven. Piet had daar een dekstation, broer Aad een bollenbedrijf. De laatste wilde wel wat land verkopen. Hartman kocht dat, bouwde er een stal op en regelde met Schoonhoven dat hij, tegen vergoeding, op diens baan kon trainen. Hij was toen net 21 geworden. Later kocht hij er land bij en kon daarop zijn eigen baantje van 500 meter aanleggen. Alleen voor het trainen op snelheid had hij Leo's baan, aan de overkant, nog nodig. Maar dat werd wel steeds moeilijker, want diens entrainement groeide en groeide.

De paarden
Siem Hartman herinnert zich nog goed de dravers Germania en Goudvos, waar hij mee reed. Geen absolute toppers, maar leuke paarden. Hij kreeg de dravers van Stal Smeeding in training, met Goudplevier S als uitschieter. Ook Zeester en Binkie komen weer terug in de herinnering, evenals Gratie Norton en Ideal Dear van Arie van Rijswijk (zie hierna). Met Ideal Dear won hij een ton in twee jaar tijd. Ook Nuttert Norton is nog bij hem in training geweest, kort voor hij op rust ging.
In de tweede helft van de jaren 70 reed Hartman ook voor 'Ome Piet' Strooper, toen die zelf niet meer kon koersen. John Strooper trainde, Siem Hartman koerste en won heel wat prijzen.

Ideal Dear van Wilhelmus naar Stoeltjesklok
Ideal Dear was aanvankelijk van fokker Kager, die hem 'Kees' noemde. Hij werd achtereenvolgens getraind door Cees Imming, Jan de Leeuw en Jan Wagenaar. Hij liep hard als een gek, maar draven ho maar. Na castratie nam Arie van Rijswijk hem onder zijn hoede. Hij liet Kees meesjokken in de hooibouw of kunstmest uitrijden naar Oudesluis, samen met de oud-dravers Binky en Zeester. Vervolgens werd er ruim een uur getraind op de 1.150 meter lange baan op de stort langs het Noordhollands kanaal in Sint Maartensvlotbrug van Van Rijswijk. Pas als 5-jarige, in 1972, kwam de eerste overwinning in Alkmaar, en daarna dat jaar, nog zeven. In 1973 won hij 14 keer en in 1974 elf keer. Kees was vooral goed op de laatste 200 meter. In 1974 was Siem Hartman met Ideal Dear derde geworden in het Kampioenschap van Nederland achter Henri en Jojo Buitenzorg, maar voor gevestigde dravers als Lido Buitenzorg, Florissant, Gudo van Bonni en Ivan Axkit. Later in dat jaar zegevierde de 7-jarige ruin op Duindigt in de interland tegen de Belgen. Prijs (f 6.000), bloemenkrans, Wilhelmus en ere-ronde. Pikeur Siem Hartman was toen 26 jaar en hij vergeet het nooit meer. De volgende dag koerste het stel in Joure en won weer (f 1.200 en een echte Friese stoeltjesklok). Daar was het mede-eigenaar Arie Kager uit Wieringerwaard om te doen. Pikeur Siem Hartman won er trouwens nog een (met Lotje), voor de winnaar van elk van de tien koersen was er een klok beschikbaar.

Nico Rens
Aan dezelfde kant van de Korte Ruigeweg in Schagerbrug als waar Siem Hartman zat, maar meer richting Oudesluis, was van 1970 tot 1982 Stal Meriam van Nico Rens. Deze in 1926 in Alkmaar geboren marktkoopman, muzikant en verhuurder van zomerhuisjes liefhebberde ook met paarden. Hij had er meestal een stuk of vijf, zes en trainde die op een rond baantje achter de stal. Siem Hartman heeft nog voor hem gereden. En toen bij hem de groei er in kwam en hij tegen de 50 paarden had, huurde Siem 10 tot 15 boxen op het erf van Nico Rens. Deze had eerder een stal in Wognum; zijn toppaarden waren Nero van Enter (van Piet v.d. Kommer van Wieringen) en Liselotte Spencer. Ook Ruud Pools heeft met deze twee paarden nog prijzen gewonnen. Deze zeer succesvolle pikeur, thans eerste assistent van Hugo Langeweg, heeft trouwens nog een jaar op het spul van Nico Rens gezeten. Hij huurde het.

Kortebaan
Siem deed ook mee aan het korte baan-circuit en herinnert zich in 't Zand een keer gewonnen te hebben met Opium, voor Cees Imming. Ook met Permano meent hij daar een keer winnaar te zijn geweest. In 1990 was Siem Hartman trouwens met Bobo Buitenzorg 'beste kortebaner'. Op kermismaandag 15 oktober van dat jaar werd hij daarvoor in 't Zand gehuldigd. Met Bobo won hij toen trouwens ook de dagprijs van f 4000. Zijn vijfde zege in 1990.

Gemeente werkte niet mee
Weer even terug in de tijd. We schrijven eind jaren 70 en Siem Hartmans entrainement blijft maar groeien. Hij huurt al boxen bij Nico Rens verderop, maar wil zelf uitbreiden. Dus wordt er een plan opgesteld en contact gezocht met de gemeente (Zijpe). Maar die werkte niet mee en toen is hij maar nieuw gaan bouwen in Lelystad. Met een beetje subsidie van het Ontwikkelingsfonds Entrainementen, dat toen modernisering propageerde.

(Hiermee eindigt de periode van Siem Hartman aan de Ruigeweg in Schagerbrug.
De periode Lelystad volgt later)

---

Hieronder enkele bekende paarden
van trainer-rijder Siem Hartman

Boven: Siem stapt hier te Alkmaar op de sulky achter Germania.
Zij won o.a. in 1968 het Criterium der 3-jarigen,
een semi-Klassieke koers.

Boven: Goudvos wint Siem Hartman de Sweepstakes in 1968,
voor Gai du Coq d'Or en Gallant Way. Siem was toen pas voor
zichzelf begonnen en dit was zijn eerste Klassieke succes.

Boven: Nog een paard uit de G-jaargang:
Gratie Norton na een trainingsarbeid.

Boven: De laatbloeier Ideal Dear met Siem Hartman op weg naar
de drafbaan van Alkmaar, begin jaren zeventig.
Hij won meer dan een ton aan guldens.

Boven: Ideal Dear (midden met Siem Hartman) behaalt de zege
in de Bar Het Severijnse Huis-prijs te Joure, op 1-10-1974,
voor Gregorius (rechts) en Junibes B (links).
Ze winnen een stoeltjesklok voor de eigenaar Arie Kager.

Boven: Natalie Hanover (S. Hartman) won o.a. Kamp. van Friesland,
Noordelijk Amateurkamp. 2e heat en Grote Rabobankprijs 1979
en Noordelijk Winterkamp. 1980.
Nathalie Hanover won totaal Hfl. 115.625

Boven: Octaviana K (Siem Hartman) zegevierde o.a. in
het Super Trio van 19 november 1978.

Boven: Olympic Marseille en Siem Hartman hebben zojuist
het Super Trio om de Hilversum-prijs 16-4-1979 gewonnen
en zijn hier bezig met de ereronde.

Boven: Opium hier als kortebaankampioen in 't Zand 10-10-1977
met Siem Hartman, daarnaast loopt fokker-eigenaar Durk Minkema.

Boven: Tinker met Siem Hartman na een zege
te Wolvega d.d. 21 maart 1981. Tinker was ook van Durk Minkema
en hij won 20 koersen en verdiende bijna 60 mille (guldens).

Boven: Tommy met Siem Hartman in de koers
te Duindigt d.d. 3 mei 1981.

Boven: Vanka Pride (S. Hartman) winnares van o.a.
de Super Driversprijs 1984 en de Grote Aegon-prijs 1986.

Boven: Walkover (S. Hartman) behaalt de overwinning in de
Vera van Cornjum-prijs op 27-11-1983, voor Wallysien en Wapper M.

Boven: Stig H Renka hier in actie met Siem Hartman
op Wolvega d.d. 8-11-2003.

---

Siem Hartman als gastrijder

Boven: Voor trainer Piet Strooper reed Siem Hartman
de ruin Makker naar de zege op Alkmaar 15 juli 1978.

Boven: Nico Kid, de kleine reuzendoder, werd getraind door
zijn eigenaar Teun Langenberg en meestal gereden door Siem Hartman.
Ze wonnen o.a. tweemaal de Viereneenhalve Kilometer van Alkmaar.
Dit paard is opgenomen bij de BN-ers in de Hall of Fame.
Click hier

Boven: Nico Kid en Siem Hartman worden gehuldigd na de zege in
de grote Boll & Sharp-prijs 1978.

Boven: Siem Hartman krijgt te horen welke meubels
hij heeft gewonnen heeft met de overwinning in
de Grote Boll & Sharp-prijs 1979.
Links Wolvega-voorzitter Nuttert Timmerman,
midden de directeur van de sponsor en
rechts eigenaar-trainer Teun Langenberg.